Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Araştırma Grubu; Hidroelektrik Enerji Santrallerin Rehabilitasyonu ve Yenilenebilir Enerji-Akıllı Şebekeler olmak üzere iki temel alanda faaliyet göstermektedir.
Yıllık enerji ihtiyacının her 10 senede bir iki katına çıktığı ülkemizde hidroelektrik enerji kaynaklarının etkin kullanımı yüksek önem taşımaktadır. Artan enerji ihtiyacının karşılanması ve fosil yakıtların kullanımından kaynaklanan dışa bağımlılığın azaltılması için hidroelektrik santrallerinin kurulumu ve mevcut santrallerin rehabilitasyonu kabiliyetlerinin kazanılması son derece önemlidir. SKT Grubu, yürürlükte olan HES rehabilitasyon projeleri kapsamında yerli bilgi, kabiliyet ve yetişmiş araştırmacı birikiminin kazanılması için faaliyetlerini sürdürmektedir.
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını maliyetlerinin geleneksel kaynaklarla rekabet edebilecek seviyelere inmesi ve çevreye olumsuz etkilerinin az olması sebebiyle artan bir hızla yaygınlaşmaktadır. Ancak bu kaynakların sahip oldukları belirsizlikler nedeniyle üretim programları geleneksel yöntemlerle yapılamamakta, yeni tip şebekelere ve yöntemlere gereksinim duyulmaktadır.
Devam eden projeler
Hidroelektrik santral kontrol sistemleri yenileme projeleri
Sarıyar HES Bileşenlerinin Yerli Olarak Tasarımı ve Üretimi Projesi(Başlangıç: 2020); Proje kapsamında bir KAMAG 1007 projesi olan Hidroelektrik Santral Bileşenlerinin Yerli Olarak Tasarımı ve Üretimi (MİLHES)’in başarıyla tamamlanmasının ardından oluşturulan bilgi birikimi ile santral bileşenleri yerli olarak tasarlanacak, üretilecek ve devreye alınacaktır. (Daha fazla bilgi)
Aslantaş HES Kontrol Sistemleri Geliştirilmesi ve Devreye Alma Metodolojisi Oluşturulması Projesi (Başlangıç: 2020); Bu proje, Aslantaş HES’te yer alan 3 adet Ünite ve Ortak bölümlerine ait kontrollerin otomatik hale getirilerek santral SCADA sisteminin kurulmasını, her bir üniteye ait hız regülatörü sistemi, ikaz sistemi, ile koruma ve senkronizasyon sisteminin tamamen son teknoloji ürünlerle yenilenmesini içermektedir. (Daha fazla bilgi)
Keban HES Kontrol Sistemlerinin Geliştirilmesi Projesi (Başlangıç: 2017); Keban HES’te yer alan 8 adet ünite, şalt ve ortak bölümlerine ait kontrollerin otomatik hale getirilerek santral SCADA sisteminin kurulmasını, her bir üniteye ait hız regülatörü sistemi, ikaz sistemi, yatak yağlama ve soğutma sistemi ile koruma ve senkronizasyon sisteminin tamamen son teknoloji ürünlerle yenilenmesini içermektedir. (Daha fazla bilgi)
Tamamlanan projeler
Hidroelektrik Santral Bileşenlerinin Yerli Olarak Tasarımı ve Üretimi Projesi (MİLHES, 2015-2020); Milli olanaklar kullanılarak, hidroelektrik santrallerin verimliliğini ve emre amadeliğini artıracak şekilde, düşey tip Francis türbin, senkron jeneratör, hız regülatörü, ikaz sistemi ve SCADA sisteminin tasarlanmasını, üretilmesini ve devreye alınmasını amaçlamaktadır. (Daha fazla bilgi)
Berke HES Kontrol Sistemlerinin Yenilenmesi Projesi (2018-2020); mevcut SCADA sisteminde yer alan santral kontrol seviyesi ve yerel kontrol seviyesi bileşenlerinin günümüzün en son teknolojisine sahip ürünlerle değiştirilmesini, Sekonder Frekans Kontrol sistemine katılımı sağlayacak mevcut sistemlerin adaptasyonunu ve santrale ait otomasyon bilişim sistemlerinin siber güvenlik işlerinin yapılmasını kapsamaktadır. (Daha fazla bilgi)
Deriner Hidroelektrik Santrali Rehabilitasyonu Projesi (2017-2019); Deriner HES’te bulunan 4 adet ünite, şalt, yardımcı sistemler ve gövde bölümlerdeki yerel kontrol sistemleri ile santral kontrol odası’nda yer alan iş istasyonları ve ilgili ekipmanın, yeni yerel kontrol sistemleri ve kontrol odası ekipmanı ile yenilenmesini içermektedir. Proje kapsamında santrale ait otomasyon bilişim sistemlerinin güvenli bir şekilde işletimini sağlayacak sistem sürekliliği ve siber güvenlik işleri de yapılmaktadır. (Daha fazla bilgi)
Keban HES Türbin Çarkı Rehabilitasyon Fizibilitesi Projesi (Başlangıç: 2018); Keban HES türbinlerinin mevcut durumlarının HAD analizi kullanılarak incelenmesini, türbin kısımlarının ayrı ayrı verimlerinin hesaplanmasını, olası rehabilitasyon durumunda potansiyel verim artışlarının hesaplanmasını ve fizibilite hesapları yapılarak rehabilitasyon için tasarım noktası belirlenmesini amaçlar. (Daha fazla bilgi)
Batman HES Kontrol Sistemleri Yazılım Geliştirme ve İkaz Sistemi Rehabilitasyonu Projesi (2014-2017); Batman HES’te bulunan 4 adet ünite için yerel kontrol sistemi, hız regülatörü sistemleri, statik ve dinamik ikaz sistemleri, santral ortak kontrol sistemi ve SCADA sistemi tasarlanmasını ve yenilenmesini kapsar. Bu projede mevcut donanım çoğunlukla korunarak yalnızca yazılım geliştirme yapılarak düşük maliyetli HES rehabilitasyonu açısından diğer santrallere örnek olmuştur. (Daha fazla bilgi)
Kadıncık 1-2 HES Rehabilitasyon İşleri Projesi (2015-2017); Kadıncık I-II HES’lerin, hız regülatörü, ikaz sitemi, koruma ve senkronizasyon sisteminin yenilenerek, santralin birincil frekans kontrolü, reaktif güç desteği, vb. güncel şebeke yardımcı hizmetlerine katkı sağlamasını ve santral veriminin artırılmasını amaçlar. Ayrıca Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD) analizleri ile santrallerde yapılması muhtemel türbin yenilenmesi işlerinin fizibilitesi ve yenileme seçenekleri de proje kapsamında raporlanmıştır. (Daha fazla bilgi)
Seyhan 1 HES Rehabilitasyonu İşleri Projesi (2015-2017); Seyhan I HES’in, eski hız regülatörü, ikaz sitemi, koruma ve senkronizasyon sisteminin yenilenerek, santralin birincil frekans kontrolü, reaktif güç desteği, vb. güncel şebeke yardımcı hizmetlerine katkı sağlamasını ve santral veriminin ve emre amadeliğinin artırılmasını amaçlar. (Daha fazla bilgi)
Hasan Uğurlu HES Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD) Analizi Projesi (2015-2016); Hasan Uğurlu HES’de gözlemlenen, çarkın ters basınca maruz kalması ve titreşimli çalışması problemlerinin sebebinin araştırılmasını, türbin verimliliğin artırılmasını ve kavitasyon/titreşim sorunlarının giderilmesine yönelik önerilerin sunulmasını amaçlar. (Daha fazla bilgi)
Karkamış HES SCADA Rehabilitasyonu ve Haberleşme Sistemleri Projesi (2013-2015); Santralde yer alan 6 adet ünite, şalt ve ortak bölümlerdeki yerel kontrol sistemleri ile santral kontrol odasında yer alan iş istasyonları ve ilgili ekipmanın, yeni yerel kontrol sistemleri ve kontrol odası ekipmanı ile yenilenmesini içerir. (Daha fazla bilgi)
Gezende HES Kontrol Sistemleri Rehabilitasyonu Projesi (2011-2013); mevcut hız regülatörünün ve türbin koruma sisteminin bütün ünitelerde yeni hız regülatörü ve türbin koruma sistemi ile değiştirilmesini ve 1. ile 3. Ünitelerdeki mevcut otomatik gerilim regülatör ve statik ikaz sistemlerinin yenilenmesini içermektedir. (Daha fazla bilgi)
Küçük ve Orta Ölçekli Hidroelektrik Santraller için Kontrol-Kumanda, Ölçme ve Koruma Sistemi Tasarımı, Geliştirme ve Prototip Üretimi Projesi (HESKON, 2006-2009); iki adet 10-100MW kapasiteli üniteye sahip hidroelektrik santralin örnek olarak seçilmesi ve bu santralin kontrol sisteminin tasarlanmasını amaçlar. Proje kapsamında, bir hidroelektrik santrale ait cebri boru, türbin-hız regülatörü, jeneratör ikaz sistemi, şalt sahası alt sistemleri gözlenip kontrol edilmekte ve güç üretimi yönetilmektedir. (Daha fazla bilgi)
Akıllı şebeke ve yenilenebilir enerji projeleri
Güneş Enerjisi Santral Teknolojilerinin Geliştirilmesi Projesi (MİLGES, 2015-2020); Türkiye’nin fotovoltaik temelli güneş enerjisi santral ekipman ihtiyaçlarını kendi teknolojisi ile üreten bir ülke haline gelebilmesi için gerekli altyapının oluşturulması ve pilot uygulama olarak 10 MW kapasiteli bir Güneş Enerjisi Santrali kurulmasını hedeflemektedir. (Daha fazla bilgi)
Quintuple Helix Approach to Targeted Open Innovation in Energy, Water, Agriculture in The South Mediterranean Neighborhood Projesi (5TOI_4EWAS, AB U2020 projesi, 2016-2019); Akdeniz Ülkeleri ve Avrupa Birliği’nin ilgi alanı ve kritik önem verdiği Enerji, Su ve Tarım alanlarında ulusal ve uluslararası mevcut durum değerlendirmesi yaparak, olası ortak ARGE çalışmalarının geliştirilmesi ve artırılması için teknik ve yönetmelik bazında yapılabilecek iyileştirmelerin analiz edilmesi ve tanımlanması amaçlar. (Daha fazla bilgi)
European Liaison on Electricity grid Committed Towards long-term Research Activities Projesi (ELECTRA IRP, AB 7. Çerçeve Programı Projesi, 2013-2018); gelecekteki elektrik şebeke yapılarını radikal bir biçimde inceleyerek bu şebekelerin yan hizmetler ve market fonksiyonlarını gerçekleştirecek kontrol yapılarının geliştirilmesi ve test edilmesini amaçlar. SKT Grubu, projede gelecekteki gerilim kontrol yapılarının geliştirilmesi, kontrol kullanım senaryolarının SGAM haritalandırılması, siber güvenlik ve standartlar ve projede önerilen Web-of-Cells şebeke yapısı için adaptif koruma algoritmaları üzerine çalışmalar gerçekleştirmiştir. (Daha fazla bilgi)
Fotovoltaik Sistemler için Akıllı Şebeke Kontrolcüsü Projesi (2011-2016); Suudi Arabistan’da dağıtık PV sistemleri için Akıllı Şebeke Kontrolcüsü geliştirilmesini, test edilmesini ve uygulanmasını amaçlar. Önerilen sistemin gereksinimlerinin belirlenmesi, tasarımın yapılması, üretilmesi ve deneme olarak işletilmesi tamamıyla SKT Grubu tarafından gerçekleştirilmiştir. Projede geliştirilen akıllı şebeke kontrolcüsü Ağustos 2015 tarihinden itibaren Suudi Arabistan’ın Riyad kentinde çalışmaktadır. (Daha fazla bilgi)
Integrated Research Programme on Wind Energy Projesi (IRPWIND, AB 7. Çerçeve Programı Projesi, 2013-2018); Avrupa’da rüzgar alanında belirli bir yetkinliğe sahip 24 araştırma kuruluşu ve üniversitenin rüzgar alanındaki ARGE çabalarının bütünleştirilip bunların koordine edilmesini amaçlar. (Daha fazla bilgi)
Empowering Trans-Mediterranean Renewable Energy Research Alliance for Europe 2020 Challenges Projesi (ETRERA 2020, AB 7. Çerçeve Programı Projesi, 2013-2016); Avrupa-Akdeniz bölgesinin gelecekteki enerji ihtiyacını karşılamak amacıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı teknolojilerin geliştirilmesini ve uygulamalarını desteklemek için, bölge içerisindeki mevcut araştırma-geliştirme işbirliği ağını güçlendirmek ve yeni işbirlikleri yaratmak amacıyla oluşturulmuş AB koordinasyon projesidir. (Daha fazla bilgi)
Protection of Power Electronically Interfaced LV Distributed Generation Networks Projesi (PRONET, AB ERANET Projesi, 2013-2016); dağıtık enerji üretime sahip dağıtım şebekeleri için adaptif koruma stratejisi geliştirilmesini amaçlar. Proje kapsamında, çift yönlü yük akışı içeren dağıtım şebekeleri için adaptif aşırı akım koruma yapısı geliştirilmiş, benzetimi yapılmış ve NI-PXI platformu üzerinde HIL testleri gerçekleştirilmiştir. (Daha fazla bilgi)
TÜBİTAK Dağıtım Otomasyon Sistemi Projesi (TÜDOSİS, 1996-2006); elektrik dağıtım şebekeleri için uluslararası standartlarda, açık sistem mimarisiyle uyumlu bir SCADA sistemi tasarlama ve sistemin ana cihazı olan uzak terminal üniteleri (RTU), hiyerarşik iletişim yapısı ve kumanda-kontrol merkezi yazılımı geliştirmeyi amaçlar. Projede geliştirilen sistem 400’ü aşkın trafo merkezinde kurulmuş ve başarıyla devreye alınmıştır. (Daha fazla bilgi)
YAYINLAR
- Gezer, D.. Taşcıoğlu, Y.. Çelebioğlu, K., “Frequency Containment Control of Hydropower Plants Using Different Adaptive Methods”. Energies 2021, 14, 2082. https://doi.org/10.3390/en14082082
- Küçük, D., Gezer, D. “Enerji Alanındaki Tahmin Problemleri için Makine Öğrenmesi ve Derin Öğrenme Yöntemlerinin Kullanılması”. Elektrik İletim ve Üretiminde Enerji Verimliliği Sempozyumu, 2020.
- Gezer, D., Butuner, M.A., Akbulut, M.S., Canayakın, R., “Hidroelektrik Santrallerde Makine Öğrenmesi Kullanılarak Aktif Güç Çıkışında Anormallik Algılama”. Elektrik İletim ve Üretiminde Enerji Verimliliği Sempozyumu, 2020.
- Gezer D., Taşcıoğlu Y., Çelebioğlu K., “Speed control of hydraulic turbines for grid synchronization using simple adaptive add-ons”, Measurement and Control, 2018, 51(7–8), 276–284. https://doi.org/10.1177/0020294018786743
- Merino, J., Rodriguez-Seco, E., Temiz, A., et al. “Electra IRP voltage control strategy for enhancing power system stability in future grid architectures”, CIRED - Open Access Proceedings Journal, 2017(1), p. 1068 – 1072. DOI: 10.1049/oap-cired.2017.0749
- Gezer D., Tascioglu Y. ve Celebioglu K. “A Software-in-the-loop Simulation Setup for Hydroelectrıc Power Plants”, ECRES’17, Sarajevo, BOSNIA-HERZEGOVINA, Aug. 2017.
- Blair, S.M., Burt, G.M., Temiz, A., et al. “Minimising the impact of disturbances in future highly-distributed power systems”, In: 2017 CIGRE B5 Colloquium, 2017.
- Altay A., Sahin C., İskender İ., Gezer D., Çakır C., “A compensator design for the aged hydroelectric power plant speed governors”, Electric Power Systems Research, Volume 133, 2016, Pages 257-268, ISSN 0378-7796, https://doi.org/10.1016/j.epsr.2015.12.016.
- Temiz, A., Guven, A.N., “Assessment of impacts of Electric Vehicles on LV distribution networks in Turkey”, 2016 IEEE International Energy Conference (ENERGYCON).
- Kahraman, Ö., Temiz, A., Nadar, A., Sönmez, E.B. “Dağıtık Fotovoltaik Üretim için Akıllı Şebeke Kontrolcüsü”, İstanbul, GÜÇ SİSTEMLERİ KONFERANSI 2016.
- Kahraman, O., Ünver, Z., Şahin, C., Nadar, A., " The Effect of PV Penetration Level on Security Constrained Unit Commitment, InGEC & EmHyTec 2016 - International Green Energy Conference & Jointly for Research, Innovation and Policy for Clean and sustainable Energy in the Euro Mediterranean Region.
- Ozkaya D., Kosalay, İ., Sahin, C., Gezer, D. “Validation of Hydroelectric Power Plant Model for Speed Governor Development Studies”, ICRERA’15, Palermo, ITALY, Nov.2015.
- D'hulst, R., Merino Fernandez, J., Temiz, A., et al. ” Voltage and frequency control for future power systems: the ELECTRA IRP proposal”, 2015 International Symposium on Smart Electric Distribution Systems and Technologies (EDST), 2015.
- Frascella, A., Swiderski, J., Temiz, A., et al. "Looking for the unified classification and evaluation approach of SG interface standards for the purposes of ELECTRA IRP", Vienna – EDST 2015.
- Merino, J., Rodriguez-Seco, E., Temiz, A., et al. “Scenarios and Requirements for the Operation of the 2030+ Electricity Network”, Lyon – CIRED 2015
- Temiz, A., Kahraman, Ö., Nadar, A., Smiai, M.S. et al. “A smart Grid Controller for Low Voltage PV Network”, Riga – POWERENG 2015.
- Özcan, A.Ö., Benigni, H., Duva, B.C., Schiffer, J., Jaberg, H., Mosshammer, M., “Evaluation of the Refurbishment Potential For Francis Turbines Using CFD and Optimization Techniques”, Conference on Modelling Fluid Flow (CMFF'15) The 16th International Conference on Fluid Flow Technologies – 2015.
- Benigni, H., Schiffer, J., Jaberg, H., Mosshammer, M., Özcan, A.Ö., Duva, B.C., “Rehabilitation of a Francis Turbine Using CFD and Optimization Techniques - a Case Study in TURKEY”, HYDRO 2015
- Duva, B.C., Özcan, A.Ö., “Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (Had) Analizleri Yardımıyla Francis Türbin Rehabilitasyonu” 9. Pompa Vana Kompresör Kongresi (POMSAD) – 2015.
- Şahin, C., Shahidehpour, M., “Allocation of Hourly Reserve Versus Demand Response for Security-Constrained Scheduling of Stochastic Wind Energy,” IEEE Transactions on Sustainable Energy Sayı: 4, 1, pp: 219 – 228, 2013
- Temiz, A., Kahraman, Ö., Şahin, C., Nadar, A. “A Communication Solution for Smart Grids”, Ankara – Akıllı Şebekeler ve Türkiye Elektrik Şebekesinin Geleceği Sempozyumu, 2013.
- Özcan, A.Ö., Aksel, M.H., “Francis Tipi Bir Hidrolik Türbin Çarkının Tasarımı ve Akış Analizlerinin Yapılması”, 8.POMPA-VANA KONGRESİ (POMSAD) – 2013.
- Gezer D., Unver H.O., Tascioglu Y., Celebioglu K., Aradag S. “Design and Simulation of a SCADA System using SysML and Simulink”, ICRERA’13, Madrid, SPAIN, Oct. 2013.
- Gezer D., Uludağ S. “An MV Distribution Automation System and Its Assessment in Light of the Smart Grid Vision”, Power Eng2013, Istanbul, TÜRKİYE, May 2013.
- Tursun F., Smaiai M., Sahin C., Gezer D., “Impacts of PV installation on the low voltage residential distribution networks: A case study of Yildiz”, Power Eng2013, Istanbul, TÜRKİYE, May 2013.
- Şahin, C., Shahidehpour, M., Erkmen, I., " Generation Risk Assessment in Volatile Conditions with Wind, Hydro, and Natural Gas Units," Elsevier Applied Energy, Volume 96, Ağustos 2012, sayfa: 4–11.
- Şahin, C., Kahraman, Ö., Temiz, A., Smiai, M.S. et al. "A Smart Control System for PV Generation in LV Distribution", Saudi Arabia – Smart Grid Conference & Exhibition SASG 2012.
- Gezer D., Altay A., Çakır C., Şahin C., Nadar A. “A Test System for Developing Electronic Speed Governor of a Hydropower Plant”, NURER’12, Istanbul, TÜRKİYE, May 2012.
- C.Şahin, "Impact of Wind Curtailment Price on Day Ahead Energy Market Clearing", IEEE PMAPS 2012, Istanbul, Türkiye, 2012.
- Dağ, B., Aydemir, B.T., Nadar, A., Smiai, M.S., “Modelling, Analysis and Simulation of Hybrid Microgrids”, [IEEE-PES-MIDDLE-EAST] Saudi Arabia Smart Grid 2012, Jeddah, Saudi Arabia, 2012.
- Dağ, B., Aydemir, B.T., Smiai, M.S., “An Unbalanced Load Flow Analysis Tool For Inverter Interfaced Distributed Generation Networks”, EWRES-The Europian Workshop On Renewable Energy Systems, 10-12 Sep. 2012, Antalya, Turkey, 08-11 Dec. 2012.
- Şahin, C., Li Z., Shahidehpour, M., Erkmen, I., "Impact of Natural Gas System on Risk-Constrained Midterm Hydrothermal Scheduling," IEEE Transactions on Power Systems, Sayı: 26, 2, pp: 520 – 531, 2011
- Gezer D., Şahin C., Nadar A., Altay A. “Implementation of a Test System based on OPC Server for Development of Electronic Speed Governor in Gezende HEPP”, ELECO’11, Bursa, TÜRKİYE, Dec. 2011.
- Gezer, D., Nadar, A., Şahin, C., Prof. Dr. Özay, N. “Evaluation of Geographical Distribution of Wind Power Plants”, ICCEP 2011, Ischia, ITALY, June 2011.
- Şahin, C., Nadar, A., Gezer, D., Graditi, G., Adinolfi, G. “Smart Distribution Automation System” ICCEP 2011, Ischia, ITALY, June 2011.
- Şahin, C., Nadar, A., "Akıllı Dağıtım Otomasyon Sistemi," Electrical, Electronics and Computer Engineering ELECO 2010, Bursa, Türkiye , 2010.
- E. Koç, “Değişken Hızlı Rüzgar Türbinlerinin Modellenmesi ve Arıza Sonrası Sisteme Katkı Yeteneklerinin İncelenmesi,” ELECO 2010, 2010.
- Tör, O.B., Erkaymaz, F., "Elektrik Dağıtım Şebekelerinin Kısa Dönem Yatırım Planlaması, CAPEX Hazırlaması ve Yatırım Analizi Yapabilmesi için Geliştirilen Yazılım ", ELECO’10, BURSA, TÜRKİYE, Aralık 2010.
- Şahin, C., Shahidehpour, M., Erkmen, I., “Interdependence of NG and Electricity Infrastructures in Turkey,” 2009 IEEE PES General Meeting, Calgary, Canada, 2009.
- Gezer, D., Nadar, A., Prof. Dr. Özay, N. "IEC 61850 Standardı ve Hidroelektrik Santrallerin Otomasyon Sistemlerine Uygulanması", ELECO’08, Bursa, TÜRKİYE, Nov. 2008.
- Nadar, A., Şahin, C., Gezer, D., et al. “Design, Development and Prototype Production of Control, Measurement and Protection System For Small and Medium Size Hydroelectric Power Plant Project”, Powergen Europe 2008.